بازگشت
آینده آرایش جناح های انتخاباتی ریاست جمهوری افغانستان
فرزاد رمضانی بونش فرزاد رمضانی بونش

 

         آینده آرایش جناح های انتخاباتی ریاست جمهوری افغانستان                                    

دوره‌ی ریاست جمهوری آقای کرزی در اواسط سال ۲۰۱۴ میلادی به پایان می‌رسد و افغانستان هم در سال پیش رو خود را آماده یکی از سرنوشت ساز ترین انتخابات تاریخ خود میکند. همین امر تلاش ها و جبهه بندیهای نوینی در صحنه سیاسی افغانستان در راه انتخابات را گشوده است. این  امر در حالی است که روند ثبت نام نامزدان ریاست جمهوری و شوراهای ولایتی افغانستاندر سال ۱۳۹۳ (به مدت بیست روز از تاریخ ۲۵ شهریور آغاز و ۱۴ مهر ماه  سال جاری) به پایان رسید و بیست و هفت نفر به عنوان نامزد انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کردند .قرار است انتخابات ریاست جمهوری در تاریخ ۱۶ فروردین ماه سال آینده برگزار شود.  در این نوشتار با بررسی بیشتر آرایش های سیاسی انتخاباتی در افغانستان به بررسی متغیر مهم در تعیین آینده آرایش سیاسی افغانستان در آستان انتخابات خواهیم پرداخت.

 واژگان کلیدی: آینده آرایش جناح های انتخاباتی ریاست جمهوریافغانستان، آرایش جناح های انتخاباتی ریاست جمهوری افغانستان ، انتخابات ریاست جمهوری افغانستان ، ریاست جمهوری افغانستان ، انتخابات افغانستان

 

تحلیل رویداد:

 

کمسیون مستقل انتخابات همچون انتخابات های قبلی در افغانستان این کمیسیون میتواند نقش مهمی در آینده آرایش سیاسی انتخابات افغانستانداشته باشد. چنانچه اکنون نیز «کوهدامنی» نخستین  فردی است که نام وی از سوی کمیسیون انتخابات این کشور از لیست نامزدها حذف شده است. این امر درد حالی است که این کمیسون جدا از بررسی شکایت ها در مورد نامزدان انتخابات ریاست جمهوری باید با در نظر داشتن مجرم نبودن نامزدها با بررسی دقیق اسناد ثبت نامی و  بررسی نامزدهای دو تابعیته لیست نامزدهای نهایی را مشخص کند. در این حال باید توجه داشت که قانون اساسی افغانستان تصریح می‌کند که نامزد انتخابات ریاست جمهوری و معاونان وی باید تنها تابعیت افغانستان را داشته باشند اما اکنون برخی از سیاستمداران افغانستان تابعیت دوگانه دارند همین امر در کنار نامشخص بودن تعداد امضاهای لازم ممکن است موجب حذف برخی از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری چون رحیم وردک، سرور احمدزی ، نور رحمان لیوال، و.. گردد.

 

امنیت : امنیت اولین اصل برگزاری انتخابات عادلانه و شفاف است و بزرگترین چالش فرا راه انتخابات از نگاه کمیسیون انتخابات موضوع تامین امنیت است. مردم باید با خیال راحت و در امنیت کامل به نامزد  رای بدهند. در گذشته تهدیدات امنیتی در ۲۵ استان موجب بسته شدن بیش از هزار  مرکز رای گیری شد و اکنون نیز هر چند راسموسن دبیرکل ناتو از تامین امنیت برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آینده افغانستان توسط نظامیان خارجی خبر داده و مقامات امنیتی نیز از تامین امنیت سخن گفته اند اما  جدا از نگرانی ها درباره تهدیدات امنیتی در پنجاه درصد مراکز رای گیری اخیرا سخنگوی وزارت داخله اعلام کرد که در هفت ولسوالی نیز نمی‎توانند زمینه های توزیع کارت‎های رای دهی را فراهم کنند. در واقع اگر اقدامات عملی امنیت زا  انجام نشود و امنیت انتخابات، مراکز و محل های رای، کارمندان، شهروندان، نامزدها و کشور تامین نشود تاثیر بسیاری بر آرایش انتخاباتی و تعیین نامزدها برتر در آستانه انتخابات بویژه  در مناطق غیر امن خواهد داشت.

 

نامزد اپوزسیون یا دکتر عبداله عبداله: اتحاد انتخاباتی افغانستان متشکل از بیش از ده حزب نیرومند و تاثیرگذار سیاسی کشور بویژه اپوزسیون رای به نامزدی دکتر عبداله داد و خان محمد از اعضای حزب اسلامی و حاج محمد محقق به عنوان معاونان داکتر عبداله عبداله در انتخابات ثبت نام کردند.  علاوه بر این این، شخصیت ها و گروه های قدرتمند دیگری نیز به جانب داکتر عبداله متمایل شدندو رای به نامزدی داکتر عبداله دادند. داکتر عبداله تباری تاجیک- پشتون داشته و چهره ای مجهاد و شناخته شده در سطح بین الملل و دارای هوادارا گسترده ای در ولایات مختلف جنوب و شمال است. خان محمد معاون اول عبداله هم از آنجا که از حزب اسلامی از احزاب ریشه دار در میان پشتون ها و حتی در شمال و مرکز است می تواند به عبداله کمک کند. معاون دوم  عبداله یا استاد محقق هم با توجه به دوری وی از دولت کابل میتواند نقش مهمب در  برنده شدن  عبداله داشته باشد. دکتر عبداله در انتخابات پیشین با بدست آوردن ۲۹ درصد آرا در رقابت با کرزای به دور دوم انتخابات راه یافت و در اعتراض به تقلب آرا به سود کرزای کناره گرفت. اکنون نیز در نظر سنجی ها مقام نخست را دارد.  اما باید گفت معاونت اولی اسماعیل خان و احمدضیا مسعود به عنوان دو تاجیک در مقابل عبداله می تواند موجب کاهش آرای دکتر عبداله شود اما اگر وی بتواند شخصیت هایی لیستهای دیگری چون سیاف ، دوستم و.. را به خود متمایل کند این احتمال وجود دارد  که در دور نخست انتخابات نیز برنده گردد.

 

رویکرد کابل و کرزی: از نامزدهای با اهمیت در انتخابات پیش رو زلمی رسول است. زلمی رسول به عنوان وزیر امورخارجه پیشین و مشاور امنیت ملی کرزای چهره شناخته شده، میانه رو، بین‌المللی  و دارای روابط خوب باآمریکایی‌ها است.  معاون وی احمدضیا مسعود برادر احمدشاه مسعود و معاون دوم وی هم خانم حبیبه سرابی از هزاره‌های افغانستان هستند و می توانند به افزایش رای تاجیک ها و زنان و هزاره ها برای رسول بیانجامد. در این حال هر چند رسول می‌تواند ادامه دهنده راه کرزای باشد، اما با توجه به محدودیت های قانونی موجود برای ارگ و  ادامه رایزنی ها هنوز تیم واقعی و مورد نظر ارگ رئیس جمهوری مشخص نیست. چرا که در کنار رسول گزینه قیوم کرزای به عنوان برادر کرزای نیز می تواند مورد نظر رئیس جمهور و تیم وی باشد. در واقع کرزی جدا از نفوذ در افغانستان اکنون به مدل مدودف – پوتین  نیز  می اندیشد و حمایت وی از هر گزینه( قیوم کرزی، زلمی رسول و حتی اشرف غنی) میتواند وی را رقیب عمده در برابر عبداله مطرح کند.

 

رویکرد امریکا و خلیل زاد: در یک سال گذشته جدا از طرح نامزددی زلمی خلیل زاد وی کوشش های بسیاری برای معرفی نامزد قدرتمند در انتخابات ریاست جمهروی داشت. در این حال اکنون نیز به نظر می رسد وی تلاش کند تا با هماهنگی شخصیت‌ها و تیم ‌های انتخاباتی‌ ای که دارای برنامه‌های مشابه و مواضع یکسان هستند، تلاش‌هایی در جهت یک ‌صدایی و هماهنگی این نیروها صورت دهد. در این بین هر چند گفته می شود خلیلزاد و شماری دیگری از تکنوکرات های کشور از نامزدی اشرف غنی احمد زی با معاونت جنرال عبدالرشید دوستم رهبرحزب جنبش اسلامی افغانستان و سرور دانش معاون حزب وحدت اسلامی افغانستان، در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده حمایت کرده اند، اما با توجه به  ترکیب تقربیا ناهمگون این جناح ( چون تنش های پیشین احمدزی با دوستم) و عدم حضور تاجیک ها در این  مثلث بکوشد تا با هماهنگی بیشتر نامزدهایی را در یک دسته جمع نموده و با نامزد واحدی در صحنه رقابت با اپوزسیون وارد گردد. گذشته از این با توجه به اینکه در انتخابات گذشته، احمد زی کمتر از سه درصد آرا مردم افغانستان را کسب کرد و همچنین عدم محبویت وی در بین هزاره ها و نبود تاجیکی در تیم وی احمد زی دست به ریسک مهمی زده است. این امر در حالی است که دوستم حتی ممکن است در ماه ها آینده بار دیگر به اپوزسیون و دکترعبداله گرایش یابد.

 

چشم انداز رویداد:

جدا از  مثلث (پشتون، تاجیک و هزاره) و تقسیم قدرت بر اساس رهبران جمعیت و قومیت ها ترکیب کنونی نامزدها انتخابات ریاست جمهوریافغانستان تا حد زیادی گسترده  است و  این امر می تواند به تقسیم آرا بیانجامد .در این حال با توجه به تلاش های گوناگون اکنون از یک سو مذاکرات و لابی های سران احزاب و چهره های شاخص سیاسی برای حضور قدرتمندانه تر در انتخابات پیش رو  تا تعیین نهایی جناح ها و یکی کردن چند نامزد ادامه دارد و  از سویی نیز  با در نظر داشت  سیال بودن رقابت ها و دسته بندی ها جناحی در افغانستان و نبود  ثبات در پایداری ائتلاف‌ها تا زمان تامین منافع میتوان جریان هایی چون  عبدالرشید دوستم با ادعای سه میلیون رای هر گاه به  سویی روند. اما در برایندی کلی در شرایط کنونی به نظر میرسد جدا از دکتر عبداله به عنوان بخت نخست کسب آرا جایگاه اشرف غنی احمدزی، قیوم کرزی و زلمی رسول بیشتر از دیگران باشد.

 






October 30th, 2013


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
گزیده مقالات